Tunlaia Rannung Seh

[ 29 October, 2011 | 1 comments ]

Tunlai hian rannung eng ber nge hriat loh(A in ang vek lem lova) thihpui leh ke, ban tan ngai an awm nual mai a. A chhan ber nia lang chu natna hrik a awmna apiang eichhe nghal, darkar 24 chhunga taksa fan chhhuak thei khawpa chak hi natna hrik pangngai zingah hian an lo piang ve zeuh zeuh thin a. Hetiang natna hi ‘Necrotising Fascitis’ kan ti a. Hetiang natna hrik taksaa a luh tawh chuan, an ke a a seh a nih chuan darkar 12-ah a duk chhe vek a, a ni thumna-ah an thi lo a nih si chuan ke tan emaw paih emaw a ngai tawh thin. Heti taka rang leh nasa hi kan hmu zeuh zeuh a, dam chhuak pawh an awm ve tho. An ke (Bawp) lehlam kap atanga ke hmawr thlengin darkar 72 chhungin a tawih vek thei a ni. Heti taka Bacteria natna hrik hlauhawm bikte hi a tam lova. Tunlaia Terrorist abika thiamna nei leh thih ngam ang deuh hi, natna hrik tam tak zingah hian an lo insiam ru ve a, chu chu a eng bacteria pawh nise thihna emaw vun tihrawl tawihna a siam ta thin a ni.
    A venna pawh hi a awm hran lova, mi vanduai bikin an kai a ni ber a, a kai dan pawh rannung seh, hling chhun leh vangvat zuk te hi a tam ber an ni a, mi sing telah pakhat pawhin a vei meuh lo. Mahse kan hriat reng tur chu HIV+ ho emaw AIDS vei inhre si lo te, zu in nasat lutuk avanga thin chhe zo tawh te an ni deuh fur thin. Kan taksa resistance a that hle a ngai a, khing natna nei maih lo pa hrisel teng tawng pawhin

Multipurpose Centre Lungphum phum leh Building hawn

[ 28 October, 2011 | 1 comments ]

Vawiin (ie.28th October, 2011) chawhnu dar 3 khan Dawrpui Multipurpose Centre Lungphum leh Building chu Pu Lal Thanhawla, CM chuan a hawng ta a.
He Lungphum phum leh Building hawnna inkhawm hi Pu Zosangzuala, Chairman Local Council-in kaihruaiin Pu V. Lalliana, President MUP-in Bible chhiar leh tawngtaina hun a hmang a, Report Pu Chhawnkima Pachuau, President Dawrpui YMA-in pein, Thusawi Chief Minister Lal Thanhawla, Pu Lalsawta, Minister (Bialtu) leh Pu John Rotluangliana, Dpy Speaker hnen atang tein ngaihthlak ani a.
Zai mawi tak Nl. Lalruathlui (Hluteii) leh Dr. Zothansanga te hnen atangin ngaihthlak bawk a ni. Lawmthu sawina Pi Vanlalhriati, President MHIP-in a nei bawk a ni.

Marama weds RS-i

[ 22 October, 2011 | 5 comments ]

H. Lalramenpuia (Marama), Dawrpui leh H. Lalramsangi (RS-i), Aizawl Kohhran chu October ni 21, 2011 (Zirtawpni) khan Dawrpui Presbyterian Kohhran Biak Inah Kohhran Dan Thianghlimin an innei.

Ruh Muat (Osteoporosis)

| 2 comments ]

Osteoporosis ruh muat kan tih mai hi, a muat tak tak a. Thing kung a pawna chang ve si a chhung lo hnip thuih ang hi a ni a. He thil hi khawvel pumpuiin a buaipui a ni a. Nisa val val tuar ai chuan nisa ve deuh roh, chhum romei ten a hliah deuh si hi a hlauhawm ber a. Hetia chhum pan tak kal tlanga ni eng lo lut hi ultra violet ray-ah a in siam a, atom bomb zung zam ang a nih chu, hei hian ruh a ti muat / chak lo thei a. Europe ram phei khu chu, chhum kar ni an ni kum tluan deuh mai a, chuvangin an buaipui ber pakhat a ni reng a ni. Mizote pawh hi kan ei leh in uluk tawk loh vangin he natna hi kan ngah em em mai a ni. A bikin kum 60 chunglam (MUP) ho hi an nasa a, hmeichhia an thi a hul hian an ruh a chak lo rang bawk a, a chhan chu kan taksa hian Calcium hi a hmang nasa a, kan hriatna thazam tikal tha tur te, lungphu dik taka a phut theih nan te, ruh tih chak nan te a ngai tam em em a ni.
Thluak hi Computer lian tak a ni kan tih tawh kha, he computer hian taksa a thil mamawh zawng zawng a check kual reng a. Heng a check kual reng avang hian Acid te, Mit (Bile) tui te, Hormone chi hrang hrang te leh Calcium, Magnesium, Selenium Baron etc te thisen ah a level dik tawk a awm em tih kha a thlir reng a, Calcium thisen a a lo tlem chuan, pawn lam atanga supply a luh that si loh chuan a tih dan tur a ngaihtuah a, A tih theih awmchhun chu, ruh a awmsa Calcium kha a hip chhuak a, thisen a a level tawk turin a hip ta reng mai a ni.Chuvang chuan ruh ti chang tu ber calcium kha a hip chhuah zel avangin ruh kha a lo thawrawng, muat ta thin a. Hei hi Osteoporisis (Ruh muat) ruh tliak awlsam a lo nih phah ta a, chumi rual chuan ruh hi a lo muat chuan a na ve a, a bik in hnung, kawngna, khawih fak tur awm silo in a na ngut ngut mai thin a, hreawm ve tak a ni. Tin, a lo chak loh lutuk phei chuan, kal lai emaw, hotea tluk pawhin an khel ruh a tliak hma em em thin.
Hetiang hi anih avangin upa, kum 60 chunglam hi chuan calcium ei reng mai hi a damdawi leh a ven dan chu a ni mai a. Upa lam tan phei chuan calcium naran lo deuh Caleitrol, Zine, Baron etc vitamin D te telna hi ei a ngai bik a. Mahse a to em hlawm avangin nitin mum 1 ei a, thla 1 te ei hnua thla 1 chawlh a, ei leh a chutia tih ve deuh chu a ngai. Zing mu reng tan chuan calcium ei loh a tha zawk, a chhan chu an che ve lo a, lungte siam nan a tang mai mai thin.
Pathian hian min siam famkim khawp a, tunhma, keini pawhin kan hmuh phak naupai lai a, vaihlo zial zuk vap ei chak tlat te, a then chu lung no an ei chak a, an ei teuh thin. A taksa in calcium a mamawh a, chu chu Pathianin hriatna a dahsa hmangin calcium tamna kha an ei chak mai thin a ni. Kan ei leh inah hian calcium chu engah pawh hian tlem tlem chu a tel vek a, mahse balance diet kan ei loh vang a tlem an ni thin a, a theih hram chuan chaw, thlai hring, rah, thil bul bal, sa thau lam chi hi nitin chaw ei ah telh ziah thei ila a kim mai ang.
Vai hovin an chaw ei apianga nimbu pakhat an ei tel ziah te hi an lo fing rei tawh tihna a ni. Vitamin D hi calcium siamtu anih avangin, nisa hnuaia awm ve fo te hi a tul thin. Ei loh ai chuan eng calcium pawh ei mai rawh a tha zawk.
- Dr Thangchungnunga, MS (Ortho)

Mihringte rohlu ber-Hriselna

| 0 comments ]

Nunna hi thi thei mihringte rohlu ber a ni a, a dawttu chu Hriselna hi a ni tlat mai. Nung ringawt mah ila kan hrisel leh si loh chuan nunna hian tangkaina leh hlutna a nei tlem hle ang. Mi hrisel lote chu an duhna leh chakna hmunahte an kal ve thei lova. An ei duh zawng leh chak zawng te an ei thei lova, an duh zat leh puar khawpin an ei ngam bawk hek lo. Dam ve reng siin hrehawm takin an dam chhung ni an hmang a, an khawngaihthlak hle a ni.
Damlo chu a na tawrh hrehawmna maiah a tawp lova, amah a inenkawl theih loh avangin enkawltu a mamawh. A enkawltu chuan an hna tulte kalsanin damlo chu buaipui a ngai. Chhungkua a tihbuai mai bakah thenawm khawvengte nen tlaivara buaipui te alo tul a. Sum leh pai tam tak khawhral tawh hnuin, a tawpah nunna hlu tak chu a lo tawp a, awmni khama khawtlang tihbuai a lo tul ta hial thin a ni.
Kan natna tam ber hi kan fimkhur tawk loh vang leh, hriselna dan bawhchhiatna avanga kan tawrh a ni tlangpui. Pathianin a mite hriselna atana dan a lo pekte hi tha takin zawm ila chuan kan natna zawng zawng deuhthaw 85% hi chu kan pumpelh vek dawn alo ni. Nat hnua tihdam tum ai chuan, nat hmaa lo inven that hi a hlu zawk. Tunah hian Doctor rawn ngai lova i hriselna i vawn that reng theih nan hriselna dan kawng pawimawh pariat, Pathian siam sa damdawi, mitin banphaka awm chu i lo sawi dawn teh ang. Tin, hrisel tha tawh lo te tan pawh hrisel that leh theihna, mau rua anga tuai thar leh theihna a ni a, chu chu NEWSTART tiin an vuah. Heng hawrawp mal gtin hian entir leh kawh an nei vek a, chungte chu i lo chhui teh ang u le.
N - Nutrition (Chaw tha)
E - Exercise (Insawizawi)
W - Water (Tui thianghlim)
S - Sunlight (Ni eng)
T - Temperance (Insumna/Chintawk neia thil tih)
A - Air (Boruak thianghlim)
R - Rest (Chawlh hahdam)
T - Trust in God (Pathian rin tlatna)

Heng kan han tarlante hi a mal te tein karleh Issue atangin kan sawi tan dawn nia. Chhiar satliah mai lovin zawm vek tum ila, Krismas lo thleng tur hlim taka kan hman theih nana kan lo urlawkna tha ber pawh a ni mai thei a nia! Hriselna tha nen lo hi chuan khawvel hi a nuam tak tak thei lo.
- Vanhmingliana

V. Biakthansanga kan chan ta

| 0 comments ]

V. Biakthansanga (1968 - 2011) hi Pu V. Lalmuana leh Pi Rotluangi te fa 14 zinga a parukna niin Feb 8, 1968 khan Mualthuam khuaah alo pianga. April 5, 1994 khan Malsawmi nen Pastor K. Lalzuala kutah an innei a, fapa pakhat leh fanu pahnih an nei. Biakthansanga hian Cooperative Department ah Driver hna chelhin, a thihni thlengin he hna hi a chelh a ni.
Amah hi mi tlawmngai thei tak a ni a, YMA Dawrpui Branch Chawngbawla Section hruaitu te pawh a lo ni tawh thin. Kohhran leh khawtlangah theihtawpin a inhmang ve thin a, puipun nikhua-ah te phei chuan a hnung dawltu ber a ni thin a, heng kawngah hian a entawn tlak tak meuh a ni.
Kum 2009 Krismas ruai theh a fatu zo lo haw chu a Tonsil na tiin a insawisel tan a. Hemi hnu hian thla hnih dan velah a insawisel tan ta zeuh zeuh a. Nikum May thla khan a insawisel nasat deuh avangin Biopsy lak a ni a, a natna chu Cancer a ni tih hmuh chhuah a ni. Hemi hnu July 13, 2010 khan Mumbai lama inenkawl turin an kal a, Mumbai-a an awm lai Oct. 6, 2010 khan a nu Rotluangin a boral san leh tak si avangin an lo haw chho leh a. Hemi hnu hian dam lam aiin zual lam a pan hret hret zel a. Amah hi mi tuarchhel tak anih avangin a natna hian a bawih lem lo. Tichuan, October 10, 2011 (Thawhtanni) zing lam dar 1:15 khan a lo chawl ta a ni.

Bawlhhlawh Bawm

[ 09 October, 2011 | 2 comments ]

Faina Hapta denchhenin Dawrpui Local Council chuan Dawrpui Vengchhung hmun thenkhatah Bawlhhlawh bawm a hung a thar a. Mipui ten kal paha bawlhhlawh an paih mai theih nana ruahhman a ni. Bawlhlawh bawm hunna bul in/dawr neitute vil tura ngen an ni a, anni hian bawlhhlawh paih motor-ah an paih ang a, zanah dawr/inah an hunglut thin dawn a ni. Mipuite hmang tangkai ngei tura ngen leh beisei kan ni e.

Dawrpui YMA Rising Day Vawi 23-na

[ 07 October, 2011 | 1 comments ]

Dawrpui YMA dincham (Rising Day) vawi -23 na chu Dawrpui Sikulah October ni 6, 2011 (Ningani) khan khawtlang huapin ruai nen ropui taka lawm a ni. Zing dar 10 atangin Dawrpui sikul tualah Sports neih a ni a. Tlaiah Function ropui tak neih a niin ‘Winter Sports’ lawmman sem a ni bawk. Rising Day denchhen hian October ni 1 (Sat) zing dar 6 khan Marathon neih a lo ni tawh bawk a, hemi ni nileng hian AR Ground-ah intihhlimna neih chhunzawm bawk ani.
Marathon-a Mipa leh Hmeichhia tlan thleng hmasa 3-te
AR Ground-ah intihhlimna neih a ni : Ruai theh kan thahnem hle

Thingpui sen hang-II

[ 04 October, 2011 | 2 comments ]

Kan sawi a, kan sawi nawn leh dawn a ni ber mai. Thingpui sen hang hi taksa tan a tha em em a, a that lohna an la hre meuh lo. Tunhma deuha kan ngaihruat, hmanlai kan pi leh pute kha cancer an vei ve nasa tho ang kan tih kha, a lo ni dawn lemlo niin a lang. A chhan chu inleng apiang leh eng hunah pawh thingpui sen hang kha an lo in reng a, kha khan tunlaia kan buaipui tam ber pumpui pan (Ulcer), Cancer, thin thip tihte hi thingpui sen hang hian a veng vek mai a lo ni. Tuna an proof theih chinah chuan, pumpui na (Ulcer) a ti dam thei a, Ulcer tur a veng bawk a, taksa-a Cancer awm tur a veng bawk. Thisen dawt a tifai tha a, Lung (Heart) tihrawl a tichak a, thluak a tifim a, hriat reng theihna te a siam tel bawk. Heng lo pawh hi a thatna chu, kal (Kidney) tan a tha em em a, thingpui sen hang (A paw thlum ni lo) i in tam zawh poh leh i kal (Kidney) a chakin, a chhihri (Bawlhhlawh paih chhuahna) a tifai tha em em a, a tam thei ang ber in mai tur.
Zing thawh hlima pum no nghulh, thin thip lek lek te i nei anih phei chuan, mu chungin thingpui sen hang han siam tir la (Tak tha pangngaiin) han in pawp pawp la, lak sawn ang hmiahin a reh thei a ni. Heti taka tha hi chu nilenga a tam thei ang ber in tum mai tur. Thingpui thlum, bawnghnute pawlh hi zing thawhah han in chiah teh i pum chu a na ni chiah lovin, pai nuam lo hrehawm takin i awm mai dawn a ni. Tin, bawnghnute pawlh hi tumah ngeih tak tak kan awm lo tih hriat tur, naute pawhin a ngeih chuang lo.Chuvangin i BP sang, pumpui na, lung chak lo te, kal tha vak lo te thingpui sen hang hian a ti tha theiin, cancer te a veng thei a ni tih hriat chian tawh hi chuan in tam i tum mai teh ang u. A theih phei chuan thingpuife hi keimahni (Mizoram) siam ngei an zawrh hi hmang thei ila a tha lehzual. A chhan chu phai lam siamah hi chuan a chhiat lohna damdawi an pawlh hi taksain a ngeih lo ve thei tho a, mahse hlauhawm khawp chuan an telh ngai lo. Chuvangin hetiang awlsam leh man tlawm Cancer (A bikin Pumpui) veng thei tur hi in tam tual tual teh ang u. Tichuan, kan lo hrisel zawk dawn nia.
- Dr Thangchungnunga, MS (Ortho)

Rothangpuia kan chan ta

| 0 comments ]

Rothangpuia Sailo (61) hi Saitawna Sailo (L) leh Lalkili Renthlei te fa paruk zinga pali-na niin ni 19.12.1949 khan Thiltlang khua-ah a lo piang a. Ni 27.01.1984 khan Lalthakimi Ralte nen innei in fa pathum an nei.
Thiltlang Middle School-ah Class VI a zir zawh hnuin 1963 ah Don Bosco Technical School Boarding, Shillong-ah kum 4 awmin Matric tha takin a zo a, Don Bosco a zirlai hian Vocational Subject-ah Tailoring (puanthui) a la a, he School-a a zir chhung hian nungchang tha ber lawmman a la a ni.
Heta puanthui a zir zawh hnu hian puanthui hna thawkin Shillong-ah a thiante nen inluahin an khawsa a, kum 1971 khan Mizoram-ah lo chuang chhuakin an unau zain Aizawl ah an in bengbel a. Puanthui dawr, Don Bosco Tailoring hawngin thahnem a ngai thei em em a, chu a dawr chu tilian zelin kum 1991 khan Dry Clean khawlte a bun ta hial a, chu chu tun thleng hian an la chhunzawm ta zel a ni.
Rawngbawlna lam : Kum 1979 khan an unauin Chhandamna Sipai Pawl-ah in pe in Aizawl Bazar Corps-ah an awm a. A phak tawkah theih tawp chhuaha rawngbawl thin mi a ni a, Kum 1993-ah Local Officer (Welcome

Lalmuankimi kan chan ta

| 0 comments ]

Pi Lalmuankimi (38) hi Pu Hlawnsuma leh Pi Sainuami te fanau sawm pakhatte zinga a upaber dawttu ni turin kum 1973 khan a lo pianga, an unau hi mipa 5 leh hmeichhia 6 anni a, kum 2002-ah C.Lalremruata s/o Vanpianga nen an inneia, fapa pakhat leh fanu pakhat an nei a, a pasal hian kum 2009 khan a lo boralsan tawh a, afate nen New Market Sakawrpuluiah an cheng mek ani, amah hi mi tawng duhtak leh thian ngaina theitak ani a, a phak ang tawkin khawtlang leh kohhranahte alo in hmang ve thin a ni.
A hun hnuhnung : A pasal boral atang hian ataksa hriselna a tla hniam sawt em em a, Thinlian natna neiin a ute in, Dawrpui Vengtharah a dam loh chhung in an enkawla, a natna tuar lovin September 24, 2011 (Inrinni) zing dar 6:00 khan a boral ta a ni.