
Tunah chuan kan chang kang ta deuh a ni ang, ‘kawi’ hre lo leh hmu lo hi naupang an tam ta viau mai a. Khupkawi tih pawh hi an hre thiam lo.
Kan khup a ruh bawk, nem sawn theih hi khup kawi a ni a, inbah nana kawi an hman nen a in an deuh avanga phuah a ni ber awm e. Khupkawi hi a pawimawh em em mai a, kan ke lek kawh tur a tanna petu (Lever) a tan chhan ber a ni a. Thil kan kar kau dawn a a hnuai a lung emaw thing bung emaw kan dah a, awlsam taka kan kar kau ang hian a tang ve a. Chuvangin khup kawi keh reng reng chu zai a zawm leh anih loh chuan an ke tlawn kal ut ut thin a. Tin, kan hriat fo tur chu, kan taksa ruh chuktuah emaw, kawng emaw, na taka (hriat reng tham) tleirawl emaw nulat tlangval laia tihnat, inherh etc.. ang reng reng hi kum alo upat hnu kum 50 han pelh meuh hi chuan a rawn lang chhuak leh ngei ngei thin.
Khup hi a bikin kan taksa rihna dotu anih avang hian a ruh chuktuah hi a hrisel leh a chak a ngai em em a ni. Nu thenkhat phei chu, ke kual phah khawpin an khup ruh hi an rap ral thei a, kan kal hian a chhung lam hi kan rap nasa bik a, a ral tak tak thin ani.
Hei hian a entir ta ber chu khup chak tha i mamawh reng a, chhuk kal hian khup tihrawl a chak loh chuan a harsa hma em em a, khawn phei deuh a ke chheh te a ngai thin.
A venna tha ber chu - Ke, Malpui tihrawl tih chak hi a ni mai a. Exercise lak a, kalte hi a tha a, a nat hnuah erawh chuan a ngeih loh ber a ni thung a. Kan kal hian sipai kal ang deuh a khup tisek tanga kal hi zirtur; chuti a nih loh chuan awmzia a nei tlem a. A nat tawh hnu rau rauah chuan muchunga exercise lak tur a ni a.
Ke hi a pahnihin zungtang li bawk lek a sang in lek kawh la, second 10 (sawm chhiar la) i dah thla anga i ti leh ang a, mut dawn leh thawh dawn ah vawi 20 tal tih han tum teh. A tir chuan vawi 10 chu i ti zo lo hrim hrim ang.
- Dr Thangchungnunga, MS (Ortho)