Pum Na/Pum Nuamlo

Tunlai hian mi reng reng mai hi pum nuamlo ţeuh nei deuh vek mai kan ni ta mai hi chhut chiang ve deuh teh ang, nuam a ram a awmlo, taksa dam thlap pawh awmlo, natna chhan tur thil engmah ti bawk silo hi enge a chhan?

A chhanna hmasa ber chu, 'khawpui changkan hri' ti ila a dik ber ang. Kan changkanna hian natna min siam hnem ta lutuk a ni. Australia hnam mawlho (Aborigines) ho chuan ‘Mihringte hian Development hi an hrethiamlo a ni - Bawng vulh thau, ran talhna lam pana kal dum dum ang an ni’ an ti. Chuvang chuan ramhnuaia an Original anga awm khu an duh tlat a ni. A dikna chen chu a awm a. Kan changkanna hian natna chu min siam belh teh meuh mai.

Kan ei ţeuh a, kan ţhu nileng a, Dawrpui aţanga Treasury/Khatla kal tur pawhin Motor zel kan duh a, kan taksa ruhrel leh tihrawl hi a nih tur anga che vek tura duan a ni a. Mahse, kan changkan avangin Computer hmaah nilengin kan ţhu a, tihrawl ţhenkhat a che miahlo a, a ţhen an ţang ţeuh a, dar kham, kawng kham kan sawi reng a, kuhva leh eng ilo kan ei ve reng mai a. Hun awmze neilovin thil kan ei reng a, kut silfai kan uar lova, natna hrik kan eitel a, kuhva kan han ei ngat phei hi chu eng anga bal nge pawh hriatloh bang, ban, ţhutthleng engkim maiah kut kan han tat a, hei hian Santen benvawn hrang hrang - Giardiasis, Ameobiasis leh a dang tamtak kan eitel ţhin a.

Chu chuan pum nuamlo ţiuh ţeuh a siam a, ek a dik thei lova. Tui kan in tam peih si lova, Mit(Gall Bladder) a lungte, Kal (Kidney) a lungte awm nen a rei deuh va, thau a lo chhah a, Cholesterol a lo sang a, BP a lo sang a, Diabetes a lo hnai a, Heart Attack a lo lang leh ţan a, a chhia lam hlir kan khawlkhawm ta ţun mai a ni.

A invenna ber chu Excercise lak ţhat a, kut leh eitur silfai ţhat leh ei leh in chintawk leh awmze neia ei tum a in zir ve a ngai ta a ni. Sap an kan chak bawk a, Sap tihdan hi ching ve tak tak tawh ang u.