HAWIHHAWMNA

- Vanhmingliana

Mizo \awnga hawihhawmna han tih hian Sap\awnga Gentility an tih mai ai chuan a huam zau zawk ni tein hriatna ka nei \hin. Kawng tam tak awm mahse sawi sen a ni chuang dawn lo va, tlem a zawng hman nghal mai chi sawichhuah in tum teh ang.

Kan kawng kal hi :

Kan khawpui kawng te hi a chêp em em tawh a. Mihring kan lo punin hun a pawimawh ve tawlh tawlh bawk si a, kal dêm dêm a ti ti mai mai thei kan ni tawh lo tih kan inhria. Nimahsela, hetiang dinhmunah pawh hian hawihhawmna lantir a ngai. Mi sut sawk sawk te, mi nam kian mai te hi a hawihhawm lo em em a ni. Mi ramah phei chuan an huat leh an inankhumna ber a ni fo. Tunlai \hangthar te hi heti lamah hian kan tlachhe ta hle mai. Kan polite loh luat avanga upa zawk te tana kea kal nuam lo ta te pawh a ni thei. Tunlaiah sawi a hlawh hle. Tin, nula leh tlangval kal dun inkaih kher te hi a \ul ber lo. Miin kan inngaihzawn hi lo hre vek sela ti niawm takin hmun chêp takah te la inkai lui tlat kan awm \hin. Sap tih dan kan zir em ni ang? Anni pawh an inkai vek lo ania, chak takin an kal vâwk vâwk zawk. Park hmunawl, thawl leh remchangah te chuan an ti \hin ngai e. Sikul naupang pathum vel ti ti  chunga kal hnunga hmanhmawhna rilru nen a han zui te hi a va chi loh em! 

Kalna lam side nei miah lova kal hi a va buaithlak tlang tak em! kan inhawngbi zur zur mai a, a tawpah kan insu
leh nge nge a. Mizoram-ah hian lirthei khalhtu ho zawng zawng tan ‘Keep to the right’ tih a ni a, driver seat pawh ding lamah vek siam a ni. Chuvangin, mihring kal pawh hi kan dinglam side-ah vek hian kal phawt mai ila, a \ul dan azirin innghah ve hret te pawh hi ching ila kan buai nêp deuh ang.

Lirthei khalhtu te hriat atan:

Kan Aizawl khawpui hi traffic jam nasat thu inhrilh mai loh chu sawi tur dang reng reng a awm tawh lo. Heti taka traffic jam nasa hi Sawrkar lamin a buaipui nasa a, a tih ziaawmna tur a buaipui nasa em em a. Mahse, a sawi tel loh \hin pakhat chu two wheelers ho zahngai lo lutuk, chuh helh lutuk hi a ni. Motor hi lo ding khawm \hup tawh mahse ngaihchâna an hnunga han din ve mai hi a awm lova, an tlan lût ringawt mai fo a ni. A back zawngin a kal leh thei tawh si lova, motor inpelh theih mai tawh turah an hnawh tâng ta tlat \hin hian jam a siam nasain a tirei duh em em a ni.

|hangthar nuna inbilh tel ta tlat chu vai ho nun huatthlalaawm ber ‘chuh helh’ nun hi a ni. Dawhtheihna nei tur chuan hawihhawmna a ngai. Mizo upate nun zahawm em em , “A tuikang nghakin aw” an tih \hin kha thu chauhin kan hre ta mai. Chu pawh  chuan sawichhuah a hlawh ngai ta meuh lo. Chaw eikhawmna ni se, \halai te’n upa te an tlan khalh ta zung zung mai te hi Mizo nuna awm ngai miah lo a ni. Eng kan ti zo ta nge maw ni le? Junction pawimawh leh tâwt em em, han inkal chhawk \ulna – Zodin, Sikulpuikawn, Khatla-ah te hian kan kal thui thei chuang lo tih hre reng chunga kan chuh helhzia leh kan rilru puthmang chu Vai ai pawhin kan rapthlak tawh zawk tih te kan ngaihtuah ngai em?

Zebra crossing awmnaah mihring an kal duha an nghak reng tih hriat pawh a lirthei khalhtu ten an tlan hnan lui zel te hi! Mi kal duh an awm phawt chuan Zebra crossing –ah kher hi chuan lirthei chu a ding ngei ngei tur emaw a muang hle tur a ni; hei hi traffic rules ding lai reng a ni. Kal lui la , a sut che chuan a chung a rip viau ang.

Mizo tlawmngaihna, nun zemawi kan tih zawng zawng pawh hi Hawihhawmna ke hrang hrangah hian a inkhung khawm vek mai a. Kohhranah te, NGO ang te pawha a thara kan infuih hi a \ha lo maw? Kan hnam nun zemawi leh tlawmngaihna  koh kir leh rual lohva a fam hma ngei hian I din thar leh ang u!