Hlauh loh hlauhawm-X Ray

- Dr. Thangchungnunga, MS (Ortho)

X-Ray chungchang hi ka ziak fo tawh na a, duh aiin mipui hian a hlauhawmna hi kan la pawh fuh chiah loin ka hria a, ka’n ziak nawn leh a ni. Tunlai, vawiin thleng pawh hian, damlo lo kal, inti rem hre chawp a, X-Ray kan rawn la lawk a, ti hi nitin ka clinic a rawn inentir zingah hian an la awm reng mai a. A man a to chu thu dang nise, kan duh lai tak leh duh dan a lak a lo ni thin lo lehnghal a.

Hetih rual hian, ortho doctor thiam pangngai tak tan chuan natna za a sawmkua pakua hi chu damlo uluk tak a en in a hriat theih vek a. Record ngai hrim hrim leh damlo in an hmuh ve reng reng duh vang a tih ngai te pawh a
awm ve tho a. X-Ray lak phawt loh chuan hriat chian theih loh hi chu tlem te a ni.

X-Ray zungzam hi medical mi ni lem lo tan chuan a mawl thei ang a kan sawi dawn chuan; Indopui pahnihna a Hirosima leh Nagasaki a bomb an thlak ang kha a ni mai, ti ila a sual tam pui lo ang. Atom zungzam bur tetakte ah an dah khawm a, taksa kap tlang thei leh hlauhawm lo thei ang ber tur a dah a ni a. Mahse, mawl tak pawhin han ngaihtuah la, taksa kaptlang vek a, a chang deuh, ruh leh taksa bung khal deuh lang thei tur khawp a chak chu, a chak viau tho a ni tih hai rual a ni lo.

Ka doctor hnathawh tirh, kum 1981 chho te kha chuan naupang X-Ray tur, a nu naupai puar lungin a lo vawn beh chang kha a tam mai. A bikin naupai lai leh naupang kum nga hnuai lam ho hi, puitling aiin an taksa a no a, an haw bik viau tih hriat tur. A chhung a thawk te pawhin invenna, lead-apron, X-Ray zungzam kal tlang thei lo, kawr hak zel a ngai a ni. Chuti chung chuan an awmah X-Ray zungzam engzat nge lut tawh tehna an vuah zel hi.

Cancer Hospital a Director ka nih lai khan India ram pum a X-Ray endik tur tih order a rawn chhuak a. Mizoram chhung ami pawh en kual chhuah vek a ni a. Central sawrkar duh ang a, a bang chhah lam te, a awmna hmun te, thil chi hrang hrang tih ngei ngei tur a awm a. Kan X-Ray khawl tam zawk hi chuan an tlin lo a ni ber. Siamtha a, ti dik tur a hrilh an tam hle. Hei hian kum 1999 a hlauh loh hlauhawm ti a X-Ray chungchang ka ziah a, a hming chu sawilo mai ila, TV nen a hlauhawm loh dan a in ang reng ti a min rawn hnialtu te khan, tunah chuan a hlauhawm zia leh fimkhur a ngaihzia chu an hre ve tawh ang chu.

Chi a ti hut hma em em a. A dose in ang rengah pawh nausen phei chuan a let in an haw bik in, kan chhungte ngei, a fimkhur tawk loh vang a pumpui cancer leh fa nei thei lo a chi hut ka nei a ni. Hei hian a hlauhawm zia chu a ti lang chiang hle in ka hria. Chuvangin, fimkhur tluk a awm lo.

In sawithaihna lam a ni lo a, kan lo hrisel zawk nan leh hre lo a natna kan tawrh palh loh nan heng thu hi ka ziak thin a. Thenkhatin insawithaihna ang a ngai lui tlat an awm thin hi a pawi ka ti. Ngaihtuah chet chet la, kan fimkhur loh vanga kan tawrhna, lei min, in chim, lunglum, motor accident, tuitla leh thil dang tam tak, kan in tih thianghlim tawk loh vanga kan damloh pui te tam zia hi i chhut chhuak harsa vak lo ang.