Primary School : Primary Sikul hi kum 1922 khan din a ni a. A tirah chuan tuna Saron Veng ni ta, Rev. KD Siamliana leh Upa Lalchawimawia te in hmunah hian a awm ṭhin, Mission sikul a ni a, a sikul hi Sunday Sikul atante an hmang ṭhin a. Tin, zirtirtute pawh Mission rawih an nih ṭhin avangin a Kohhran sikul hle a ni. Tunah chuan Primary School hi zirtirtute sorkar ta niin a building erawh Dawrpui Veng mipuite ta a ni.
Hmasa berte
Headmaster - Pu Lalsiama
Zirtirtu - Nl. Thangnovi
Dawrpui Middle sikul hi sorkar khan 1955 khan Sawrkar sikula siama lak a lo tum tawh a, mahse School Committee khan phal lovin veng chhungah thawhlawmte khawnin an lo enkawl chho a ni.
Middle School hi 1960 April khan Deficit School-ah hlan kai a ni a, Mizoram sikulah concrete building nei hmasa ber a ni a, kum 1977-ah, chutih laia Director of Education Dr. Lalnuntluanga’n a hawng.
Building sak ṭhat : 1974-ah Pu Rokamlova (L) hovin sak ṭhat dan tur ngaihtuah ṭan a ni a, plan leh estimate-te siamin drawing pawh peih vek a ni a. Zion Street lam dawr leh a chunga School building-te hi peih hman a ni.
Tichuan, hun a lokal zel a, Master Plan lo neisate chu tidanglamin Hall leh a hnuai dawr tlar, classrom leh a hnuai Tuikhuah-te hi Pu VLT Muana’n Plan a siam angin sak a ni.
Tuna building thar sak hi Pu Chawngdingliana plan a ni a, June 1996 aṭanga sak ṭan a ni.
Hall leh School building sak nan hian Dawrpui nu leh pa te hnenah ṭanpuina thawhlawm dil a ni.
Kawng zauhna pek : Vantlang inkhawmin a rel angin Mizoram Sorkar-ah kawng zauhna pek a ni.
Dawrpui College : Kum 1978 khan Dawrpui College hawn a ni a, Dawrpui Ṭhalai Pawl-in sum leh tha sengin ṭan an la nasa hle a, hetia Ṭhalai Pawl leh nu leh paten ṭan an lak lai hian Politics lumlet sual avangin sorkar-in min tihtawp sak ta a ni.
1. Sumdawnna lamah an harh tan : Bawrhsapin Vai sumdawng a awmtir hma leh, January ni 9, 1910-a Bazar (Market) a tantir hma kha chuan, Mizote hi sumdawn lamah an la fingvar lo hle a. Chiseh lei bak chu, thingtlang lo neiha, hna thawh ngawr ngawr hi an phak tawk a ni mai ṭhin.
Vaiho sumdawngte an han hmu a, an tih ve theih a ni tih an hria a, zawi zawiin sumdawn bul an lo ṭan ve ta a ni. An thil thar leh dehchhuah, pawisaa chantir dan te, pawisa peipun dan te an lo hre chho ve ṭan ta a, lei leh hralhah an lo piangthar ve ta a ni.
Bawrhsapin Paruana meuh siama Bazar a han ṭantir aṭang khan, nasa taka hmasawnna a lo awm ta ani.
Aizawl Bazar bul ṭan ni aṭang khan, Dawrpui Veng chu Aizawla sumdawnna hmunpui ni turin zawi zawiin a lo ṭhang chho ta a. Thingtlang aṭangte pawhin buhfai leh thil dang an rawn zuar ta zela. Aizawl tlang chuan mi rilru a hip ta telh telh a, mite an lo pem lut tam ta zel a ni. Tichuan, Aizawl chu Mizoram khawpui mai ni lovin, sumdawnna hmunpui ber a lo ni ta a. Sumdawnna hmunpui ber leh a lo inṭanna chu DAWRPUI VENG hi a ni. Mizo dawrkai chhuanawm tak tak an lo ding chho ta a. Vai dawrkai tam berte chu hlawhchhamin an tawp hlawm a. Tunah phei chuan, Mizo sumdawng hlawhtling leh ngelnghet tak tak tam tak kan lo nei ta a ni.
2. Dawrpuia dawrkaite leh thil hmasa thenkhatte : Dawrpuia dawrkai lo awm hmasate indawt dan hriat chian a har tawh hle a, upate hriat dan thawh khawmin, hlawm li-ah han dah chhin dawn ila; hetiangin :
DAWRPUI VENG CHANCHIN 1991 :
Kum 1918 aṭang hian, Kohhran tiin invuah lo mah se, an lo ding ṭanin inkhawmnate pawh awmze neiin an nei ṭan a ni. Kohhran anga mumal deuhva an inphuahna chu, 1919 January ni 11 niin a lang. Dawrpui Kohhran Jubilee pawh, 1944 January ni 11 khan an lo lawm tawh a ni.
(2) Biak In a awm tan : Kum 1920 chuan Pu Chhotelal Seth-a Bawng In chu an chei ṭha a, an phiat fai a, inkhawm nan Biak Inah an hmang ṭan ta a. Zirna In (Sikul) hran a awm lo bawka, Sikulah an hmang nghal bawk. Bawng Ina inkhawm reng chu ṭha an ti ta lo va; Biak In sak an rel ta a. Pu L. Chawimawia Inhmun, Saron Venga
DAWRPUI VENG CHANCHIN 1991 : Kum 1926 khan Pu Laltûra'n a din ṭan a, a Inah an inkhawm ṭhin. A thi a, Roman Catholic pawh chu a tawp ve leh ta a. Kum 1961 khan, Pu Joseph Saikaia Inah, Father Marcotte leh Father Marka-te hovin an ṭan leh ta a ni. 1962 aṭangin Pi Rita Neihpuii In, Electric Vengah an inkhawm ṭhin a, 1969 thleng khan an inkhawm a ni.
Kum 1968 khan, Pu Ch. Chhunga'n, CEM a nih laiin, Dobi Lane, Pu Mankunga ṭhenawm hi Biak In hmunah a pe a. Pu Biakthansanga In hmun, Electric Venga mi nen an inthleng a, Electric Vengah chuan Biak In an sa ta a ni. An Biak In hmingah chuan "St. Mary's Church" tih a ni a; 1969 khan, Monsignor George Breen, CSC, Haflong-a miin a rawn hawng nghe nghe a ni.
Tichuan, Dawrpui Catholic Kohhran chuan Electric Vengah Biak In neiin, vawiin thleng hian Dawrpui Catholic Kohhran an la ti tho a ni. He Kohhran aṭang hian, Ramhlun, Luangmual, Tuikual leh Bethlehem Catholic Kohhrante an Indang ve leh ta bawk a ni.
DAWRPUI VENG CHANCHIN 1991 : Tun hma chuan, Dawrpui Veng hian tunlaia a huam chin aia zau a huam ṭhin avangin, Dawrpui Veng mi, mipawimawh lo ni ṭhin chanchin kan han tar lan ṭhenkhatte chu, Veng danga awmte an ni ta nual a, chhiartute'n kan lo dah rem thiam ang chu.
Lal rorel hun chhung zawng khan, Dawrpui Veng hi Venghlui lal Pu Makthanga awpna hnuaia awm a ni a. Mizoramah lal rorelna tihban a lo nih aṭang khan, Village Council neiin, mipui thlanin ro an lo rel ta a ni. Kum 1954 October 20-ah lal rorelna tihtawp a ni a. Heta ṭang hian Village Council rorelna pawh ṭan nghal a ni. Dawrpui huam chhunga Veng dang awm ṭhin, heng-Saron-Chhinga Veng leh Zarkawt-Chanmari te chu Village Council hran neiin an indang ve ta nghal bawk. Tuikual erawh chu, hun eng emaw chen Dawrpui Village Council enkawlna hnuaia a awm hnuin, 1963 aṭang khan Village Council hran neiin a awm ve ta a ni. Tunah phei chuan Tuikual North leh Tuikual South, V/C hran neiin an awm ta. Chutiangin, Chanmari leh Zarkawt te, Saron leh
Mizo dan leh kalhmang pangngaiah chuan, Zawlbuk awm lai kha chuan a hranpaa Tlawmngai Pawl din a ni ngai lo. Zawlbukah tlangvâlho an riak khawm a, Val Upain an ho khawm a, tlawmngaihna kawng tinreng, Zawlbuk insawrkarna khan a keng sa vek ṭhin.
Dawrpui Vengah hian Zawlbuk a ding lo nia hriat a ni. Aizawl khawpui huam chhungah hian Thakthing Vengah Zawlbuk a ding rei ber a ni. Kum 1940 khan, Dawrpuiah hian Y.L.A. (Young Lushai Association) ṭha tak leh phuisui takin a lo ding tawh ṭhin a.
Chuta a puipa deuhte chu : Pu Dahrawka, Pu Buana, Pu Zawngauva, Pu Kapthanga leh fiamthuthiam Pu Pachhunga-te an ni. Pu Hrawva leh Pu Buchhawna-te pawh tel ve ni-a sawi a ni. Heng mite hnuah hian Pu Zosiama, Pu Rualkhuma, Pu Lalbiaka, Pu Dara, Pu Lalkunga leh Pu Haudala-te hi a khaipate an ni leh a.
Infiam lam leh inkhelh lamahte hma an la a. Veng hmingin Team-te an siam a, nasa takin an lo che tawh ṭhin a. Fiamthu nuihzate thawhin khawtlang an lo chawk hlim tawh ṭhin a ni.
Dawrpui Veng hranghluite hian Zoramah hmahruaitu nihna an hauh theihna a awm. Mizorama Krismas Carol hmasa ber, Pu Vankhama hovin 1938 khan Dawrpui nula leh tlangvalte chuan an lo nei tawh a. Mizorama Musical Instrument hrang hrang tum thiam hmasate chu Dawrpui tlangvalte an ni. Violin tumah Pu Vankhama leh Pu Ngila-te hi Zoram chhuanvawr hmasa an ni a. Hawaii Guiter tumah Pu Vandailova leh Pu Rualkhuma-te a thiam hmasa an ni bawk. Ukulele tumah Pu Vanbûka, Harmonium tumah Pu Haudala-te a thiam hmasa an ni. Carrom Board thiam hmasa leh tichhuaktu chu Pu Vandailova a ni bawk.
Source : Dawrpui Veng Chanchin published by Dawrpui YMA 1991
Ziaktute - Pu Bualhranga & PC Lianhmingthanga
1940-a Dawrpui Y.L.A. lo ding chu eng emaw avangin a lo zuih ral leh ta a. Kum 1944-ah a thara din leh a ni a. Pu Lalhmingthanga (L), Pachhunga & Sons chu President-a thlan a ni. Dawrpui Branch Y.L.A. chu a nung vak lo a ni ang, a lo zuih ral leh ta mai a. Kum 1947 khan tih dan danglam deuhvin, nula leh tlangval hui khawm turin VAL UPA an siam ta ngawt a. Val Upa atan chuan Pu Hrima (L), Electric Veng, Pu Zamawia pa chu hman a ni a, Secretary-ah Pu Sanghluna (L), Pu Ruata pa, Chhinga Venga awm ta chu a ni.
Val Upa kaihhruaina hnuaiah hian ṭhalaite an phur hle a, inthurual takin chak zawkin hma an la thei a ni. Heng hruaitute hnu-ah hian, Pu Lalrinliana (L) chu Val Upa a lo ni ve leh a, a hnuah Pu Lalhela a lo ni ve leh a. Heng hun lai hian hruaitute hi an pawimawh hle a, tunlai huna khawtlang hotu, President ang deuh mai hi an niin, khawtlang tan an pawimawh hle a ni.
Source : Dawrpui Veng Chanchin published by Dawrpui YMA 1991
Ziaktute - Pu Bualhranga & PC Lianhmingthanga
1. President : Pu Lalrinliana
2. Vice President : Pu Mankunga
3. Secretary : Pu Rosangliana
4. Asstt. Secretary : Malsawmthanga (Patea), Ramfangzauva,
Sanghnuna leh Lalrivenga-te,
5. Treasurer : Pu Rohmingthanga (Sena)
Heng hruaitute hi, ni 17. 4. 1971-a Dawrpui Sikula Vantlang Inkhawm chuan Dawrpui Ṭhalai Pawl hruaitu atan a pawm nghal ta a ni. Heng mite hnuah hian Pu Rokamlova chu President a rawn ni ve leh a. Pu Councilthanga (Sila) chu Vice President a ni a, Pu Rosangliana chu Secretary a ni. Hemi hnu hian Pu Lalkhawliana chu President a rawn ni ve leh a, Pu Rosangliana chu Secretary a la ni zel a ni.
Dawrpui Ṭhalai Pawl chu phur takin a kal chho zel a. Kum 1977 aṭanga 1984 thleng khan Pu Rosangliana
Aizawlah Veng tin maiah Y.M.A. Branch a lo ding ta a, Mission Vengah te pawh a lo ding ta hial a, Dawrpui Veng chauh chu Aizawla Y.M.A. dinlohna Veng a lo ni ta mai a. Tlawmngaihna thu-ah leh chet dan kawng tinrengah, ṭhalai tam berin Dawrpui Ṭhalai Pawl tih ngawt chu an tawngkhawp ta lo deuh va.
Dawrpui Sikula Vantlang Inkhawm chuan lungrual takin Y.M.A. din thu a lo pass ve ta a ni. Tichuan, Zoram puma Tlawmngai Pawl lian ber, ṭhalai infawkkhawmna Y.M.A. zawm ve lova awm reng mai chu hnufualna chi khat ni-a ngaiin, Young Mizo Association, Dawrpui Branch chu 1988 October ni 4 khan din a lo ni ta a ni.
1940-a Dawrpuia Y.L.A. lo ding, 1947-a tawp ta chu, 1988-ah Y.M.A-in din a ni leh ta a ni.
Hemi kuma Central Y.M.A. Khawmpui, Serchhipah pawh Dawrpui Branch chuan palai a tir ve nghal a ni. Dawrpui Y.M.A. Branch kaihruai hmasa bertute chu heng mite hi an ni :-
President : Tv. Michael Lalthanmawia
Vice-President : Tv. K. Rothanga
Secretary : Tv. Lalfakzuala
Asstt. Secy. : NI. Rebecca (Re-i)
Treasurer : Pu John Rotluangliana
Fin. Secy. : Tv. Zoliana
Chutia Aizawla Veng pui ber, Y.M.A. a la din ngai lohna Venga Y.M.A. lo ding ve ta chu, mite bengkhawn leh ngaihven a hlawh hle a ni. Ṭhalai leh Veng mipuite pawh an phur tharin, kawng tinrengah hmasawnna hmuh theihin a awm a ni. Chhiatni ṭhatni, khawhar lenpui leh tlaivar ngai leh thlanlaih nikhuaahte, nasa taka phurtharna leh hmasawnna a lo awm leh ta a ni.
Y.M.A-ah hian ṭhalai, nula leh tlangvalte an phur hle a, Veng chhung thenfai leh tihthianghlimna kawngah Village Council te, Kohhran te, MHIP leh Zoram Upa Pawl te nen ṭang tlangin, nasa takin hma an la mek a ni. Lengkhawmzai thiam lo ber Veng ni-a sawi ṭhin chu, Aizawl khawpui Y.M.A. Branch hrang hrang zinga a thiam berte zingah thlan a lo ni thei ta hial a ni.
Source : Dawrpui Veng Chanchin published by Dawrpui YMA 1991
Ziaktute - Pu Bualhranga & PC Lianhmingthanga
('DAWRPUI VENG CHANCHIN-1991') : Dawrpui-ah hian, March ni 14, 1981 khan Mizo Hmeichhe Insuihkhawm Pawl a lo ding a; a la naupang nain thil ṭha leh ṭangkai tam tak a ti hman tawh a ni. Hruaitu hmasate chu heng mite hi an ni :
President : Pi Laithuami
Vice-President : Pi Thangpuii
Secretary : Pi K. Thansiami
Asstt. Secretary : Pi Thanpuii
Treasurer : Pi Biakhliri
Fin. Secretary : Pi Lalthangi
Kum 1988 khan Vocation Training Course-Tailoring and Embroidery (|huimawi)-ahte a hawng ṭan a. Hemi hma hian, hmeichhe Matric Fail-te tan Zing Sikul a lo buatsaih ṭhin tawh bawk. Vocational Training-ah hian Pi Lalthanzami chu 1988-’89 khan Zirtirtu a ni. Kum 1990-'91 hian Pi Lalthanzami leh Nl. Vanrohlupuii-te, Zirtirtu an ni a, Zirlai 25 an nei.
Mipui hman ṭangkai atan, Dawrpui Bungkawna MHIP Building-ah leh Civil Hospital Canteen-ah Telephone Booth an siam bawk. Public Telephone Booth siam hmasa ber, Mizoramah chuan an la ni. Damlo mangang leh ṭanpui ngaite kanin, ṭanpuina a hlan ṭhin bawk.
('DAWRPUI VENG CHANCHIN-1991') : Mizo Hnam Ro Chawisang Pawl hi, kum 1975 January ni 4 khan Dawrpui Veng chhungah, "Jail Veng leh Upper Bazar Nun Siam Ṭha Pawl," tia lo din a ni. A lo dinna chhan chu, Veng chhunga zu zuarte, hmeichhe buanchaklote leh sualna kawng hrang hrang lo pung chhote tireh tur leh, Mizo nun ṭha leh tlawmngaihnate humhalha, a ṭul ang zela khawtlang hruaitute thawhpuia, theih ang anga hma la turin a ni.
He tlawmngai pawl kaihruaitu hmasate chu:
President : Pu Unionthanga
Vice-President : Tv. K. Rothanga
Secretary : Tv. Lalbiakkima
Asstt. Secretary : Nl. Rengpuii
Treasurer : Pu Lianchhawna
Fin. Secretary : Nl. Vanhlupuii
He pawl hian theihtawp chhuahin Veng chhung thenfai hna kawng hrang hrangin a thawk a. Khawtlang hmasawnna chi dang - tuikhur siam te, khawlai kawng step siam te, electric ban siam te leh kawng dang te,
1. Dawrpui huam zau lai : Kum 1910 hnu lam kum 40 chhung vel kha chuan, 'Dawrpui Veng' kan tih mai hian a la huam zau hle a. Mihring erawh chu an tam fahran lo, an la khawhar hle. Zanah phei chuan, hmun hrang hranga ramriak awm ang deuh lek an ni awm e. Hetih laia Dawrpuiin a huamte chu tuna Chanmari Veng te, Electric Veng te, Chhinga Veng te, Saron Veng te, Dawrpui Vengthar te, Dinthar Veng te, Tuikual North & South te, Armed Veng te, Vaivakawn te leh Zarkawt Veng te hi an ni.
Dawrpui pheiah hian Vai Dawrkai an intlar phei a, Mizovin an pawlh ve nual a. Kawng chhak lamah hian Stall (Dawr tê) kaihkûl chau fe fe a tlar phei chauh va. Zion Street chhak lam, Dawrpui Presbyterian Biak In thleng hian, hun reit tak chhung chu thinghmun ram ruak vek a ni. Pu Khawtinkhuma In bul, Vaivakawn peng aṭanga Zodin Cinema Hall thleng hian hmun ruak a la ni vek bawk. Heng lai pheiah hian Far thing a tam hle thin. Macdonald Hill hi thingpui huan vek a ni a, enkawltu chenna In pakhat tih mai loh chu In dang a awm lo.
Macdonald Hill aṭanga Chanmari lam leh Electric Veng zawng hi rei tak ramhnuai a ni. Tuna Chanmari Biak In bulah hian, Chânkahna lo enkawltu awmna In pakhat a awm chauh va. Chanmari tlak lam mawng deuhvah
1) Y.L.A. (Young Lushai Association) 1940
A puipa deuhte (Hriat theih chin) :
1) Pu Dahrawka 2) Pu Buana 3) Pu Zawngauva 4) Pu Kapthanga
5) Pu Pachhunga (fiamthuthiam) 6) Pu Hrawva 7) Pu Buchhawna
2) VAL UPA (1947)
Val Upa - Pu Hrima (Electric Veng) f/o Zamawia
Secretary - Pu Sanghluna (Chhinga Vneg) f/o Pu Ruata
(A hnua Val Upa ni lehte pahnih - Pu Lalrinliana, Pu Lalhela)
3) D.T.P. (Dawrpui Ṭhalai Pawl) 1971-1988
(17 Apr, 1971 - 4 Oct, 1988)
President - Pu Lalrinliana
V.President - Pu Mankunga
Secretary - Pu Rosangliana
Asst. Secy - 1) Malsawmthanga (Patea) 2) Ramfangzauva 3) Sanghnuna 4) Lalrivenga
Treasurer - Pu Rohmingthanga (Sena)
Hemi hnuah Pu Rokamlova (President), Pu Councilthanga (Sila) (V.President), Pu Rosangliana (Secretary) ; 1977-1984 thleng Pu Rosangliana President a ni tluan zak bawk.
Kum 1935 khan, Lt. Ngurliana'n Capt. Sapliana chu a rawn thlak a, ani chu Bazar Corps awptu a lo ni ve leh ta a. Kum 5 chhung Biak In nei lova Ina an inkhawm leh hnuin, kum 1940 January thla-ah Dawrpui Bungkawn
1. Dawrpuia zirna bul lo intan dan : Mizorama Zirna bul lo ṭantute chu, kan hriat ṭheuh angin Missionary-te an ni a. Kan 'A AW B' te nen lam min rawn siamsak a ni. Tichuan, Zirna chu Mission (Kohhran) hmanga hmalak chhoh a ni a. Sawrkar nen thawkdunin Mizoramah Zirnain hma a lo sawn chho ta zel a ni. Bansan hauh lova Mission-in Zirna a ṭanna chu 1924 kha a ni awm e. Dawrpui Vengah pawh hian Mission-in Zirna bul a ṭan avangin, a tirah chuan Biak In kha Zirna In a ni ve zel mai ṭhin a ni. Tuna Govt. Higher Secondary School ngei pawh hi Mission-in bul a lo ṭan chhoh a ni. Hmanlai chuan Zarkawt Area te, Chanmari Area te hi Dawrpui hian a huam ṭhin a. Kohhran lamah pawh ni ṭhinin, vawiin thleng hian Zarkawt lam pawh Dawrpui Kohhran huam chhung a la ni a. Government Higher Secondary School pawh hi Dawrpui Kohhran huam vek a ni mai a, Dawrpui Kohhran ta ti ila, a sual lo hial ang. Hun lo kal zelin, sawrkarin a bultum chho ta zel a ni.
Kum 1920 vel khan Dawrpuiah hian mihring an lo pung ve ta deuh va, naupang lehkhazirna pawh a lo ṭul ve ta a. Kohhrante a lo awm tawh bawk a. Hemi kum hian Chhotelal Seth-a Bawng In chu chei ṭhain, inkhawmna ni
Kum 1890 kum khan, J.Shakespeare-a, I.A., Bawrhsap a nih laiin, Tan In bulah hian Lâmsuaka leh Chala khai hlum an ni. Heng mite hian Râllêng thi zuar an suam a, mi pahnih an that a; chu vanga khai hlum chu an ni. A hnu lamah chuan Mizoramah khai hlum an awm ta lo niin kan hria.
2. Police Station : Tan In (Jail) a lo din takah chuan, a bulhnaiah Police awm ṭulna a lo awm ta a. Mi mante han khung lailawkna tur Lock-Up te a lo ṭul bawk a. Tichuan, 1895-ah khan Police Station hi an lo siam leh ta ni-a hriat a ni. Police Station hmasa ber niin, vawiin thleng hian hma a la sawn zel a. Tunah phei chuan, R.C.C. Building chhawng thar duhawm tak niin, changtlung takin a lo awm ta a ni.
1. Dawrpui Veng lo inṭan dan : Dawrpui Veng hi Aizawl khawpuia a laili ber leh sumdawnna hmunpui ber a nih avangin, a lo inṭan dan pawh hi, Aizawl khawpui lo inṭan dan a ni nghal a ni. Tun hmain he Aizawl tlangah hian an lo awm tawh thin a. Kum 1835 vel lai khan Lalsavunga'n a lo ṭhut